به گزارش خبرگزاری فارس از قم به نقل از پایگاه دین پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، حجت‌الاسلام محمدصادق یوسفی‌مقدم در نشست تخصصی امی بودن پیامبر اکرم(ص) که در حاشیه هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد، در سخنانی اظهار داشت: یکی از موضوعاتی که از سالیان پیش و تقریبا از آغاز بحث کتابت مطرح بوده است، موضوع امی بودن پیامبر اکرم(ص) است. وی ادامه داد: خواندن و نوشتن از فضائل انسانی است و یکی از ارزش‌های انسان این است که بتواند بخواند و بنوسید که البته در ارتباط با پیامبر اکرم(ص) بحث بلد نبودن خواندن و نوشتن از فضائل آن حضرت محسوب شده است.
مدیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه امی بودن واژه بسیار مهمی است که مورد بحث قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: یکی از راه‌های اثبات اعجاز قرآن کریم این است که این کتاب توسط کسی آمده است که خواندن و نوشتن بلد نیست و این بحث تمام اندیشمندان شرق و غرب را به حیرت وا داشته است.
وی با بیان اینکه در ارتباط با امی بودن پیامبر اکرم(ص) سه دیدگاه وجود دارد، خاطرنشان کرد: دیدگاه نخست دیدگاه مشهور اسلامی است که معتقدند پیامبر اکرم(ص) قبل و بعد از بعثت خواندن و نوشتن نمی‌دانسته است و دیدگاه دوم مختص خاورشناسان و مستشرقان است که معتقد هستند که پیامبر اکرم(ص) قبل و بعد از بعثت با خواندن و نوشتن آشنا بوده است.
یوسفی‌مقدم با بیان اینکه دیدگاه سوم می‌گوید پیامبر اکرم(ص) قبل از بعثت خواندن و نوشتن نمی‌دانسته است اما بعد از بعثت خواندن و نوشتن را فرا گرفته است، تصریح کرد: بهترین راه در بررسی دانستن خواندن و نوشتن پیامبر اکرم(ص) مراجعه به قرآن کریم است، قرآن کریم کتابی است که در زمان پیامبر نازل شده است و در زمان یا بعد از پیامبر اکرم(ص) جمع آوری شده است و می‌تواند بهترین شاهد برای این مسئله باشد. وی با بیان اینکه خاورشناسان تحقیقات خود را در سه محور انجام می‌دهند، یادآور شد: محور نخست نگاه آنها به وضعیت تجاری مکه است، آنها می‌گویند شهر مکه یک شهر تجاری است و پیامبر اکرم(ص) نیز یک تاجر است و نمی‌توانسته که خواندن و نوشتن بلد نباشد.
مدیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: محور دوم تحقیقات آنها برخی قطعات و مستندات تاریخی است که طرز صحیح این مستندات در تاریخ اینگونه است که پیامبر اکرم(ص) خواندن و نوشتن نمی‌دانسته است و محور سوم این است که خاورشناسان به برخی آیات قرآن کریم توجه کرده‌اند که مهم‌ترین آن سوره اعراف و آیات 158 و 157 است.
وی با بیان اینکه این ادعا خلاف مسلم تاریخ است، تصریح کرد: قرآن مجید یهودیان را نیز امی خطاب کرده است و اگر امی به این معنا باشد که اهل کتاب آسمانی نیست این برداشت غلط می‌شود، خاورشناسان به آیات قرآن تمسک کرده‌اند اما متن صریح قرآن خلاف این ادعا را نشان می‌دهد.
حجت‌الاسلام یوسفی مقدم ادامه داد: در بسیاری از کتاب‌های تفسیری این مسئله آمده است، مرحوم شیخ طوسی در تبیان نوشته است که امی به این معنا است که سواد خواندن و نوشتن نمی‌داند، همچنین علامه طباطبایی نیز گفته است که امی به کسی گفته می‌شود که مهر مادری فرد را از رفتن به نزد استاد باز می‌دارد. وی با بیان اینکه متفکران و اندیشمندان اسلامی چه شیعه و چه اهل سنت معتقدند که پیامبر اکرم(ص) قبل از بعثت خواندن و نوشتن نمی‌دانسته است، خاطرنشان کرد: نظریه صحیح در باب امی بودن پیامبر اکرم(ص) این است که پیامبر قبل از بعثت واقف به خواندن و نوشتن نبوده است ولی بعد از بعثت پیامبر خواندن و نوشتن را فرا گرفته است و برخی نقل کرده‌اند که این امر از اعجاز الهی است.
مدیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: البته ما هیچ سند تاریخی در دست نداریم که پیامبر اکرم(ص) مطلبی را نوشته باشد اما یک سند را شیخ مفید نقل کرده است که پیامبر اکرم(ص) می‌خواستند مطلبی را بنویسند اما اجازه ندادند و در آخرین زمان‌های حیاتشان بود که دستور دادند قلم و دواتی را بیاورند، اما این فرمان پیامبر عملی نشد.
منبع: فارس
