به گزارش واحد خبر پایگاه معارف قرآن، نشست مشترک بخش حوزوی نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم و بخش پژوهش با عنوان "بررسی مبانی تقلید از منظر قرآن"، سه شنبه اول شهریور ماه برگزار شد.
در این نشست؛ حجت الاسلام و المسلمین محمد صادق یوسفی مقدم، رییس مرکز فرهنگ و معارف قرآن ابراز داشت: برای تقلید در لغت معانی گوناگونی نقل شده است، از جمله گفته شده تقلید به معنای گردنبندی است که زنان به گردن می آویزند یا شمشیری که به کمر می بندند و در اصطلاح به معنای پیروی نسل های آینده از آداب و رسوم گذشتگان، قرار دادن علامت بر قربانی که برای نحر کردن است، و رجوع غیر متخصص به متخصص، که در این نشست معنای سوم مورد بحث می باشد.
وی به آیه نَفْر اشاره کرد و گفت: این معنای سوم در زمان خود رسول اکرم (ص) مطرح بوده است که مردم طبق آیه به حکم و قول مبلغان متخصص عمل می کردند.
نویسنده کتاب مبانی و فلسفه تقلید از منظر قرآن در بیان جواز تقلید در اصول عقاید گفت: عده ای قائل هستند که چون عقاید فطری است امکان تقلید در او راه ندارد در حالی که قول صحیح آن است که تقلید در اصول عقاید امکان دارد هر چند تقلید در عقاید جایز نیست و معنای فطری بودن این است که ذات انسان طوری است که اگر در معرض تعلیم قرار بگیرد قابلیت فراگیری را دارد.
وی در ادامه افزود: هر انسانی باید تلاش کند تا با معرفت، احکام عملی اسلام را اجرا کند. بر این اساس، اصل اولیٰ عدم جواز تقلید در احکام عملی است.
نویسنده کتاب درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن در بیان فلسفه تقلید در احکام اظهار داشت: در جامعه مدنی همه کارهای مورد نیاز آن، تقسیم شده بر اساس تخصص هاست، از اینرو اگر همه افراد به سراغ اجتهاد بروند بسیاری از امور جامعه تعطیل خواهد گشت و از سوی دیگر احتیاط نیز مستلزم آگاهی از نظریات گوناگون است که این امر برای همگان امکان ندارد بنابراین اکثریت مردم به سراغ تقلید می روند.
وی با اشاره به ادله نقلی تقلید گفت: ادله نقلی مؤید ادله عقلی تقلید است و با تأمل در مفهوم تقلید آشکار می گردد که تقلید، روشی عقلی و منطقی و متوقف بر احراز صلاحیت های علمی و اخلاقی است.
حجت الاسلام و المسلمین یوسفی مقدم با بیان این که تقلید ناآگاهانه در قرآن مورد ذم قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: عده ای با خلط موضوع تقلید در اصول عقاید، تقلید در احکام عملی را هم مذموم می شمارند حال آنکه تقلید مذموم در قرآن، تقلید جاهل از جاهل یا تقلید از گمراه یا تقلید از غیر خردمند است و تقلید اصطلاحی در فقه، رجوع غیر متخصص به متخصص است که موجب اعتبار دانش و متخصص در جامعه می شود.
وی با اشاره به این که بسیاری از جزئیات در قرآن نیامده است، بیان داشت: به بهانه رجوع به قرآن نمی توان از رجوع به آگاهان به جزئیات سر باز زد.
منبع: مرکز فرهنگ و معارف قرآن
